Cốt bát hương gồm những gì? Những điều cần biết về cốt bát hương

Bốc bát hương là việc làm quan trọng và có ý nghĩa linh thiêng bởi nó thuộc về yếu tố tâm linh và quan niệm truyền thống từ xa xưa của người Việt Nam. Khi bốc bát hương thì một thành phần không thể thiếu là cốt bát hương. Để biết cốt bát hương gồm những gì? Hãy cùng Top5saigon tham khảo bài viết sau đây.

Cốt bát hương là một phần không thể thiếu trong các bát hương thờ cúng

Cốt bát hương là gì?

Trên bàn thờ của mỗi gia đình đều có các bát hương thờ cúng gia tiên, thần linh… Bên trong bát hương có đựng tro hoặc cát và một số vật phẩm khác, đó chính là cốt bát hương. Như vậy cốt bát hương là toàn bộ các vật phẩm được dùng để bên trong bát hương thờ cúng của mỗi gia đình. Khi thắp hương, gia chủ sẽ cắm chân nhang vào cốt bát hương.

Việc thờ cúng luôn được người dân Việt Nam coi trọng nên bát hương rất được quan tâm và chú ý. Bốc bát hương phải được thực hiện cẩn thận, tỉ mỉ, không thể qua loa, đại khái được. Cốt bát hương phải luôn đủ đầy, sạch sẽ thì ý nghĩa của bát hương mới đảm bảo và việc thờ cúng mới trang nghiêm, linh nghiệm.

Cốt bát hương cần được bốc vừa đủ vào trong lòng bát hương, phải để sạch sẽ, khô ráo. Tay bốc bát hương phải rửa sạch bằng nước gừng hoặc rượu, người bốc sẽ bốc lần lượt từng nắm tro vào trong bát hương. Đặc biệt tuyệt đối không được dùng tay ấn chặt cốt bát hương. Việc bốc bát hương có thể do gia chủ tự tiến hành hoặc mời thầy cúng hay thầy chùa.

Cốt bát hương gồm những gì?

Khi bốc bát hương mới thì gia chủ cần phải chuẩn bị đầy đủ cốt bát hương. Cốt bát hương bao gồm tro hoặc cát trắng tinh khiết chiếm phần lớn cộng thêm với Bộ Thất bảo và tờ Hiệu. Phần tro hoặc cát được dùng để cắm chân nhang vào bát hương. Bộ Thất bảo và tờ Hiệu là vật phẩm giúp bát hương khai thoáng, vượng khí và linh thiêng hơn.

Thông thường người dân Việt Nam thường dùng tro rơm nếp để làm cốt bát hương bởi loại tro này mịn đẹp, sạch sẽ, rất tiện cho việc cắm chân hương. Tro rơm nếp được đốt từ rơm của lúa nếp, đại diện cho hình ảnh Hạt Ngọc của Trời thể hiện cho sự thanh cao và thiêng liêng. Bên cạnh đó, sử dụng tro rơm nếp còn thể hiện sự biết ơn của con cháu đối với công lao của tổ tiên.

Cốt bát hương gồm những gì?

Tờ Hiệu trong cốt bát hương là một tờ giấy vàng có in chữ màu đỏ, trên đó có viết tên người được thờ và họ của Gia chủ ở phần giữa tờ giấy. Chữ viết trong tờ Hiệu có thể chữ Hán hoặc chữ Việt. Một bát hương mà thờ chung nhiều người thì có thể ghi vào một tờ Hiệu hoặc ghi riêng vào các tờ khác nhau. Tờ Hiệu được để ở trong lòng bát hương và được phủ tro hoặc cát lên phía trên.

Bộ Thất bảo là một bộ gồm 7 vật quý giá được coi trọng từ xa xưa, gồm: Thiếc vàng, ngọc, thiếc bạc, đá mã não, bạc, san hô đỏ và xà cừ. Những vật này sẽ giúp bát hương có thêm vượng khí và linh thiêng hơn. Một số gia đình có thể thay Bộ Thất bảo bằng một chút bạc hoặc một chút vàng thật. Cũng có những gia đình không có điều kiện thì sử dụng 1 đồng tiền lẻ thay cho Bộ Thất Bảo.

Bộ Thất Bảo trong cốt bát hương

Những câu hỏi thường gặp về cốt bát hương

Câu hỏi 1: Cốt bát hương là gì và tại sao lại quan trọng trong thờ cúng?

Trả lời: Cốt bát hương là phần linh thiêng nhất đặt trong lòng bát hương trên bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ thần linh. Đây là nơi lưu giữ phần “cốt thiêng” – có thể là tro nén từ các vật phẩm linh thiêng như giấy vàng, bùa chú, thẻ ngọc, tro trầm, hay đất thiêng từ những nơi tâm linh như đền, chùa, miếu mạo. Cốt bát hương có vai trò là điểm kết nối tâm linh giữa người sống và thế giới tâm linh, giúp mời gọi, giữ chân các vong linh, thần linh về ngự tại bàn thờ.

Việc đặt cốt đúng cách, đúng phong thủy và đúng lễ nghi là điều rất quan trọng. Cốt bát hương không chỉ là hình thức mà còn thể hiện lòng thành, sự tôn kính với tổ tiên, thần linh. Nếu không có cốt hoặc cốt không đúng, bát hương dễ trở nên “vô hồn”, ảnh hưởng đến sinh khí của cả gia đình. Do đó, trong mọi nghi lễ bốc bát hương, việc chuẩn bị và đặt cốt luôn được chú trọng, thường được thực hiện bởi thầy cúng, thầy phong thủy có kinh nghiệm để đảm bảo sự linh thiêng và phù hợp tâm linh cho gia chủ.

Câu hỏi 2: Cốt bát hương gồm những gì? Có bắt buộc phải đủ các thành phần không?

Trả lời: Cốt bát hương thường gồm nhiều thành phần mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Cốt phổ biến bao gồm:

• Tro nếp hoặc tro trầm: làm nền để cắm hương, thường có mùi thơm nhẹ, mang tính thanh tịnh.
• Thẻ ngọc hoặc thẻ bài ghi tên người/thần được thờ: được coi là nơi “ngự” của vong linh hoặc thần linh.
• Bùa chú hoặc linh phù: do thầy cúng viết tay, giúp tăng cường linh khí.
• Vàng mã, giấy trang kim: tượng trưng cho sự trang nghiêm và tài lộc.
• Đất thiêng: lấy từ đền chùa nổi tiếng, giúp tăng cường sự linh ứng.

Tùy theo từng vùng miền, phong tục và quan niệm tâm linh của gia đình mà cốt bát hương có thể đơn giản hay cầu kỳ hơn. Tuy nhiên, dù đơn giản, vẫn nên có ít nhất thẻ ngọc ghi tên người được thờ và tro nếp/tro trầm để duy trì ý nghĩa tâm linh cơ bản. Thiếu những thành phần cơ bản này, bát hương có thể không linh ứng, ảnh hưởng đến việc thờ cúng. Vì vậy, khi chuẩn bị cốt bát hương, gia chủ nên cẩn thận và nếu cần, hãy nhờ người am hiểu thực hiện đúng cách.

Câu hỏi 3: Có cần phải bốc lại cốt bát hương khi chuyển nhà không?

Trả lời: Việc bốc lại cốt bát hương khi chuyển nhà là điều được nhiều gia đình quan tâm, bởi đây là công việc liên quan đến tâm linh. Theo quan niệm phong thủy, khi chuyển nhà, đặc biệt là bàn thờ tổ tiên, thần linh, cần thực hiện nghi lễ di dời và an vị bát hương một cách trang trọng. Tùy vào tình huống cụ thể, cốt bát hương có thể được giữ nguyên hoặc bốc lại.

Nếu bàn thờ cũ vẫn sử dụng và không hư hỏng, gia chủ có thể xin phép thần linh, tổ tiên để rước nguyên bát hương sang nhà mới. Tuy nhiên, nhiều người chọn cách bốc lại cốt nhằm “thay đổi phong thủy”, mang lại khởi đầu mới, sạch sẽ, linh khí tốt hơn. Khi bốc lại, phần cốt cũ thường được giữ lại một phần hoặc hòa trộn với cốt mới để giữ sự tiếp nối tâm linh.

Dù chọn cách nào, quá trình này nên được thực hiện cẩn thận, có lễ xin phép và tốt nhất nên mời thầy cúng, thầy phong thủy có kinh nghiệm giúp đỡ. Điều quan trọng là giữ lòng thành kính, trang nghiêm và thể hiện sự tôn trọng đối với thế giới tâm linh.

Câu hỏi 4: Có thể tự làm cốt bát hương tại nhà hay phải nhờ thầy?

Trả lời: Việc làm cốt bát hương là công việc mang tính tâm linh cao, đòi hỏi sự hiểu biết về nghi lễ, phong thủy và sự thành kính. Theo truyền thống, nhiều gia đình nhờ thầy cúng hoặc thầy phong thủy giúp bốc bát hương và làm cốt để đảm bảo đúng quy trình, hợp phong thủy và linh thiêng.

Tuy nhiên, nếu gia chủ am hiểu phong thủy, biết cách làm lễ, và có niềm tin vững chắc, thì vẫn có thể tự chuẩn bị cốt bát hương tại nhà. Quan trọng nhất là sự thành tâm, chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ đúng các bước: chọn ngày giờ tốt, làm lễ xin phép tổ tiên/thần linh, vệ sinh sạch sẽ bát hương, chuẩn bị đầy đủ các thành phần của cốt (như tro trầm, thẻ ngọc, bùa chú, đất thiêng…) và thực hiện trong không gian trang nghiêm.

Dù tự làm hay nhờ thầy, yếu tố quyết định sự linh thiêng của bát hương chính là lòng thành kính và sự tôn trọng. Gia chủ cần nghiêm túc trong từng công đoạn, tránh sơ suất hoặc làm qua loa vì sẽ ảnh hưởng đến linh khí trong nhà.

Câu hỏi 5: Khi nào nên thay cốt bát hương và có cần làm lễ không?

Trả lời: Thay cốt bát hương là việc không cần thực hiện thường xuyên, nhưng có những thời điểm nhất định nên thay để làm mới không gian thờ cúng và tăng cường linh khí. Những trường hợp nên thay cốt bát hương gồm:

• Chuyển nhà hoặc thay đổi vị trí bàn thờ.
• Bát hương cũ bị hư hỏng, nứt vỡ, mất linh khí.
• Gia chủ muốn làm lại bàn thờ để hợp phong thủy.
• Sau các sự kiện lớn như xây sửa nhà, cưới hỏi, hoặc mong muốn khởi đầu mới.

Khi thay cốt, nhất định phải làm lễ xin phép thần linh, tổ tiên, vì đây là hành động liên quan đến chốn tâm linh. Lễ thay cốt thường được thực hiện vào ngày đẹp, giờ tốt và trong không gian trang nghiêm. Có thể mời thầy về làm lễ hoặc gia chủ tự thực hiện nếu đủ hiểu biết và thành tâm.

Việc thay cốt cũng là dịp để gia đình “làm sạch năng lượng”, cầu mong bình an, may mắn. Sau khi thay, cần duy trì không gian thờ cúng sạch sẽ, thường xuyên thắp hương và bày tỏ lòng thành kính để duy trì linh khí tốt trong nhà.

Kết luận

Qua những thông tin mà chúng tôi chia sẻ ở trên đã giúp bạn biết được cốt bát hương gồm những gì. Nếu bạn cần tìm hiểu thêm các thông tin về cốt bát hương hay việc bốc bát hương hãy để lại bình luận ở bên dưới để mọi người cùng trao đổi nhé!.

Mời bạn tham khảo thêm: Mách bạn cách viết cốt bát hương gia tiên chính xác nhất